Jak ustalić stawkę ryczałtu?

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to jedna z uproszczonych form opodatkowania dostępna dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Wybierając ten sposób rozliczeń z fiskusem, przedsiębiorca nie uwzględnia kosztów uzyskania przychodu. Podatek oblicza na podstawie osiągniętego przychodu i przypisanej mu stawki, dlatego tak ważne jest jej poprawne ustalenie.

Jakie są zasady ustalania stawki ryczałtu?

Stawki ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych reguluje ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.). W zależności od rodzaju działalności gospodarczej ustawodawca przewidział kilka możliwych stawek – od 2% do 17%. Przedsiębiorca ma obowiązek samodzielnie zakwalifikować swoją działalność do odpowiedniej grupy i przypisać jej odpowiednią stawkę ryczałtu. Przykładowo:

• 17% – usługi prawnicze, rachunkowe, doradztwa podatkowego czy tłumaczeniowe;
• 15% – działalność w zakresie reprodukcji komputerowych nośników informacji, niektóre usługi reklamowe czy fotograficzne;
• 8,5% – wynajem nieruchomości, usługi gastronomiczne bez sprzedaży napojów z alkoholem powyżej 1,5%;
• 5,5% – roboty budowlane, działalność wytwórcza;
• 3% – handel, działalność gastronomiczna ze sprzedażą wyłącznie napojów bezalkoholowych.

Co ważne, niektóre firmy mogą mieć obowiązek stosowania kilku stawek jednocześnie, jeśli prowadzą działalność mieszaną (np. usługi i sprzedaż towarów). W takim przypadku konieczne jest odpowiednie wyodrębnienie przychodów, by zastosować właściwe stawki ryczałtu do poszczególnych segmentów działalności. W praktyce, jeśli firma planuje powierzenie prowadzenia księgowości w Strzegomiu lub innej miejscowości biuru rachunkowemu, dobrym rozwiązaniem będzie skonsultowanie wyboru stawki ze specjalistami.

Kiedy konieczna jest zmiana stawki ryczałtu?

Obowiązek korekty stosowanej stawki ryczałtu powstaje, gdy w danym roku podatkowym przedsiębiorca zaczyna uzyskiwać przychody z innego rodzaju działalności niż dotychczasowa lub rozszerza zakres działalności na nowe obszary. Warto też pamiętać o limitach przychodów – po przekroczeniu progu 2 milionów euro (równowartość w złotych według kursu z 1 października roku poprzedniego), podatnik traci prawo do ryczałtu i musi przejść na zasady ogólne lub podatek liniowy.

Zmiana stawki w trakcie roku nie wymaga składania dodatkowych wniosków do urzędu. Konieczna jest jednak aktualizacja wewnętrznej ewidencji oraz prawidłowe rozliczenie podatku według nowej stawki. W praktyce oznacza to również zmianę sposobu prowadzenia ksiąg. Nawet jeśli nadal stosowany jest ryczałt, należy prowadzić dokładną ewidencję przychodów z podziałem na poszczególne źródła. W przypadku błędnej klasyfikacji przychodów lub nieprawidłowej stawki urząd może zakwestionować rozliczenie i zażądać dopłaty wraz z odsetkami.